SIĞIRLARIN BESLENMESİNDE KALİTELİ KABA YEMİN ÖNEMİ

Genelde Hayvan beslemede en çok kullanılan yem bitkileri içerisinde yonca kuru otu ve mısır silajı en önde gelen yem bitkileridir.

Veteriner Atilla Ataseven, Hayvanların  ülkemizdeki en çok ekilen kaba yem bitkileri; korunga, burçak, fiğ, üçgül ve yoncadır. Hayvan beslemede  en çok kullanılan yem bitkileri içerisinde yonca kuru otu ve mısır silajı en önde gelen yem bitkileridir.     Kaliteli kaba yem açığın kapatılması durumunda, yem değeri düşük ve selülozca zengin sap,saman ve kavuz gibi kaba yemlerin hayvan beslemede kullanım düzeyi azalacak ve birimhayvandan elde dilen verimlerde iyileşmeler gözlenecektir. hayvan beslemede kaliteli kabayemler, ucuz bir kaynak olması yanı sıra, geviş getiren hayvanların rumen mikro flora ve faunasınıngelişimi için gerekli; protein, yağ, selüloz içermesi, mineral ve vitaminlerce zengindir. (Buzağılarda kaliteli kuru ot 21.günden sonra günlük 100-200gr.la başlanarak 2 günde 100gr artırılarak günlük 500gr. verilmelidir,90.güne kadar kaliteli kuru ot verilmesi sağlıklı sindirim sistemi gelişimi için gereklidir.Bu dönemdeki en önemli yanlış saman verilmesidir.saman gelişmemiş rumenin sarkmasına ve sıkça gaz oluşumuna sebep olmaktadır.).   Kaliteli kuru otla beslenme, hayvanların performansını iyileştirmesi, beslemeye bağlı pek çok metabolik hastalığın önlenmesi ve yüksek kalitede hayvansal ürün sağlaması bakımından da önemlidir. 500 kg canlı ağırlığındaki bir sığır  için yaşama payı ham protein gereksinimi 370 g ve Metabolik Enerji (ME) gereksinimi 14000 kcal’dir (NRC, 1989). Buna göre, 1 sığırın yaşama payı besin madde ihtiyacını karşılamak için yaklaşık 4 kg/gün kaliteli kuru ot ve 10 kg/gün kaliteli mısır silajı  verilmelidir.      Sığırlar için 1 litre süt üretimi için gereken kaliteli kaba yem ve kaliteli silaj miktarı;1kg 4 yağlı süt üretimi için 90 g ham protein ve 1200 kcal ME gereksinimi vardır.(NRC, 1989)      Sağlıklı beslenme ve üretim maliyetlerini düşürmek için günlük süt üretiminin 5 kilosu kaliteli kaba yem ve kaliteli silajdan karşılanmalıdır.      5 litre süt üretimi için verilmesi gereken kaliteli kuru yonca miktarı 5kilo. kaliteli mısır silajı miktarı 4.2 kilodur.        Kaliteli kaba yem nasıl elde edilir?      Yem bitkilerinde besin değerlerinin kaybı kurutma döneminde HAVA - GÜNEŞ-TOPRAK etkisi ile olmaktadır.       Kaliteli kuru ot elde etmek için ;kurutma işleminin gölgede ve ranzada yapılması gereklidir. Kurutma odaları en az besin değeri kaybını sağlamaktadır.      Tarlada ve güneşte yapılan  kurutma işleminin besin değeri kaybı ortalama yüzde 50 dir.      Ülkemizde yem bitkilerinin hatalı kurutulması çok büyük ekonomik kayıplara sebep olmaktadır.    Sonuç; Ülkemizde kaliteli kaba yem üretimindeki eksiklik ve bunun sonucunda yetersiz tüketilmesiyle oluşan  sonuçlar;    -Hayvanlarda verim düşüklüğü görülmektedir.Sığırların  selüloz ihtiyacı besin değeri düşük samanlarla sağlanmaktadır.Hayvanlarda  vitamin mineral ve iz element eksikliğini oluşmaktadır.      -Et ve süt üretim maliyetleri artmaktadır.    - Fabrika yemlerinde ucuz protein kaynağı olarak kullanılan ürenin  rumende sağlıklı olarak sindirilebilmesi için (protein değeri 18 in üstünde üretilmiş fabrika yemlerinde üre vardır.) ; yemlerde nişastanın yanında, selüloz ve mineral maddelerine  ihtiyaç vardır. Hayvanlara yeterli kaliteli kaba yem verilmemesine bağlı olarak, normal sindirimin sağlıklı olamaması yanında sindirilemeyen ürenin sebep olduğu sağlık sorunlarında artış yaşanmaktadır.